تفتان تنها آتشفشان فعال در ایران می باشد کوه تفتان در جنوب شرقی ایران در استان سیستان و بلوچستان در 100 کیلومتری زاهدان واقع شده است و ارتفاع ان حدود 4036 متر می باشد و با مساحت 1800 کیلومتر مربع می باشد.
بدنه اصلی کوه تفتان از دو کوه تشکیل شده است که توسط یک زین و یک بخش باریک به هم وصل شده اند. این کوه قله های زیادی دارد.
نام تفتان
برخی بر این باور هستند که نام تفتان از کلمه تفت ( بلوچی )اقتباس شده است به معنی گرم وداغ است این نامگذاری بخاطر خروج بخارات گوگرد آتشفشان و بخارات آب از کوه می باشد ماده ای که از دهانه کوه خارج می شود وقتی با آب ترکیب شود تولید اسید سولفوریک می کند که اسیدی خطرناک است و به نام تیزآب سلطانی معروف است محلی ها این کوه را چهل تن می نامند روایت است چهل تن از مبارزین در کوه ناپدید شدند بر همین اساس قله شمالی آن کوه زیارت نام گرفته است
کوه تفتان دارای قله های زیادی است قله جنوبی که به مادر قله مشهور است دارای بخارات آتشفشان می باشدبلندتربن قله, قله شمالی است که به چهل تن معروف است و قله غرب ( مادر کوه) نر کوه نامیده می شود و قله شمال شرقی به صبح کوه معروف است
کوه تفتان دو دیوار سنگی وجود دارد که برای تمرینات صخره نوردی از آن صعود می کنند این دیوارها گراش خان و شصت خدا نام دارد و در جمچین واقع است
دریاچه های تفتان
در ارتفاعات تفتان ، سه دریاچه وجود داردکه دریا سر نامیده دو دریاچه آن در قسمت شمالی کوه تفتان واقع است کوچک وشیرین می باشند ولی سومین دریاچه بزرگتر و دارای آب شور است
دو رودخانه معرف بنام لادیز و گزداز این کوه سرچشمه می گیرندو سپس این دو رودخانه به رود تلخ آب می ریزد
آب و هوای کوه تفتان
آب و هوا در تمام طول سال برای صعود مناسب است اما در فصل زمستان به علت وزش بادهای شدید صعود سخت تر خواهد شد 4 مسیر اصلی برای صعود وجود دارد.
فوران احتمالی سال 1993
جریان گدازه در سال 1993 در تفتان گزارش شد ، اما به طورکلی توافق می شود که این گزارش یک مشاهده اشتباه از یک جریان گوگرد مذاب بوده است.
این گزارش از سوی خبرگزاری جمهوری اسلامی آمده است و بیان داشت که یک جریان گدازه در 25 آوریل در حدود 60 متر با اختلاف پائین حرکت کرده است. هیچ اطلاعات اضافی نمی توان به دست آورد.
زیستگاه جانوری و گیاهی :
جانورانی مانند گرگ, شغال,روباه را می توان نام برد اما گوگردی بودن کوه تفتان شرایط زیستی نامناسبی را برای گیاهان و جانوران ایجاد نموده است .
به گیاهانی مانند آویشن , گرمونه, کاسنی , ریواس , خارگلک, پیاز کوهی می توان اشاره نمود.
صعودبه کوه تفتان؟
برای دسترسی به کوه تفتان باید به شهر خاش در استان سیستان و بلوچستان سفر کنید. در جاده خاش به زاهدان ، اگر بعد از گذشت حدود 20 کیلومتر از خاش به شمال حرکت کنید ، یک تابلوی بزرگ مسیر قله تفتان را به شما نشان می دهد.
اگر از زاهدان به سمت خاش حرکت کنید ، در حدود 130 کیلومتر به حومه تمندان و کوشه می رسید.در کل چهار راه اصلی برای صعود به تفتان وجود دارد که اساساً کوهنوردان برای کوهنوردی از سمت غربی ترجیح می دهند زیرا ضلع غربی دارای یک پناهگاه مجهز است. برای استفاده از این مسیر باید با هیئت کوهنوردی استان سیستان و بلوچستان هماهنگی کنید.
مطالب مرتبطدر سایت دانستنی دردانم:
از کوه چه می دانیم؟
اورست بلندترین کوه جهان
بلندترین کوه در ایران و بلندترین آتشفشان در آسیا
کوهها چگونه شکل می گیرند
حقایق جالب در مورد کوهها
کوه دنا بهشتی برای کوهنوردان