ژنتیک مطالعه وراثت است. وراثت یک فرایند بیولوژیکی است که والدین آنها را به فرزندان خود منتقل می کنند. هر کودکی ژن ها را از هر دو والدین بیولوژیک خود به ارث می برند و این ژن ها به نوبه خود ویژگی های خاصی را بیان می کنند
علم ژنتیک
شاخه ای از زیست شناسی است که با وراثت و تنوع ارتباط دارد علم انتقال ارتباطات از یک سلول به سلول دیگر از والد به فرزند از یک نسل به نسل دیگر است .بعضی از این صفات ممکن است فیزیکی باشند برای مثال مو و رنگ چشم و رنگ پوست و غیره. از سوی دیگر برخی از ژن ها همچنین ممکن است خطر بیماری های خاصی را ایجاد کنند که ممکن است از والدین به فرزندانشان منتقل شود
اطلاعات ژنتیکی شما کد ژنتیکی شما یا «ژنوم» نامیده می شود. ژنوم شما از یک ماده شیمیایی به نام اسید دئوکسی ریبونوکلئیک (DNA)deoxyribonucleic acid تشکیل شده است و تقریبا در هر سلول بدن شما ذخیره می شود.
ژن
واحدهای توارثی که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند ژن ها در مولکولهای بلندکه معروف به DNA است اطلاعات ژنتیکی درون هسته هر سلول زنده در بدن قرار دارد. به عنوان مثال، اطلاعات را می توان در یک کتاب حفظ کرد. بخشی از این کتاب با اطلاعات ژنتیکی از پدر می آید، در حالی که قسمت دیگری از مادر است.در انسان، ژن ها از چند صد پایگاه DNA تا بیش از 2 میلیون پایگاه متفاوت هستند. پروژه ژنوم انسان تخمین زده است که انسان بین 20،000 تا 25،000 ژن دارد.
الل Allele
فُرم های مختلف یک ژن که در مکان مشخصی از یک کروموزوم قرار گرفته اند . الل ها توسط علایم یکسانی مشخص می شوند آلل ها اشکال ژن مشابه با تفاوت های کوچک در دنباله ای از پایگاه های DNA هستند. این تفاوت های کوچک به ویژگی های فیزیکی منحصر به فرد شما کمک می کند.
تفاوت بین ژن و آلل چیست؟
ژن یک واحد اطلاعات ارثی است. به جز بعضی از ویروس ها، ژن ها از DNA تشکیل شده اند که یک مولکول پیچیده ای است که اطلاعات ژنتیکی را برای انتقال ویژگی های ارثی کپی می کند. آلل ها نیز توالی های ژنتیکی هستند و همچنین برای انتقال صفات کدگذاری می کنند. بنابراین، تفاوت بین یک ژن و یک آلل چیست؟
پاسخ کوتاه این است که یک آلل یک نوع از یک ژن است. هر ژن در یک مکان خاص (محل بر روی یک کروموزوم) در دو نسخه، یک نسخه از ژن به ارث رفته از هر یک از والدین است. اما کپی ها لزوما یکسان نیستند. هنگامی که نسخه های یک ژن متفاوت از یکدیگر هستند، آنها به عنوان آلل شناخته می شوند. یک ژن خاص ممکن است آلل متعدد مختلف داشته باشد، هر چند تنها دو آلل در هر ژن در هر فرد حضور دارند.
آلل ها گاهی اوقات ممکن است در فنوتیپ های مختلف (ویژگی های قابل مشاهده) ظاهر شوند، با آلل های خاص غالب (بر ویژگی های دیگر آلل ها) و یا در برخی موارد آلل های متعدد به طور متداول عمل می کنند. برای روشن شدن خون انسان ABO را می توان مثال زد که در آن افراد دارای گروه خونی نوع AB خون دارای یک آلل برای A و یک آلل برای B هستند (افراد نوع O فاقد آلل می باشند)
کروموزوم
ژن ها درون کروموزوم ها قرار دارند.کروموزوم متشکل از رشته های نازک بسیار طولانی DNAهمراه با انواع مختلفی از پروتئین ها می باشند به عبارتی در هسته هر سلول، مولکول DNA در ساختارهای مشابه به نام کروموزوم ها قراردارند وقتی که کروموزوم ها شدیدا متراکم و فنری هستند بسادگی قابل مشاهده اند برخی از کروموزوم ها ممکن است هزاران ژن مهم را حمل کنند در حالی که برخی ممکن است تنها چند تا را حمل کنند. کروموزوم ها به مانند ژن ها از مواد شیمیایی به نام DNA (DeoxyriboNucleic Acid) تشکیل شده است
هر کروموزوم دارای یک نقطه انقباضی به نام سانترومری centromere است که کروموزوم را به دو بخش یا "بازو" تقسیم می کند. بازوی کوتاه کروموزوم "بازوp" نامیده می شود. بازوی طولانی کروموزوم "بازوی q" است.
کروموزومها از 1 تا 22 عدد برای هر دو جنس مشترک هستند و اتوزوم نامیده می شوند. همچنین دو کروموزوم وجود دارد که حروف X و Y داده شده و کروموزوم های جنسی نامیده می شوند. کروموزوم X بسیار بزرگتر از کروموزوم Y است.
شاخص سانترومری یعنی نسبت طول بارزی کوتاه به طول کروموزوم
کاریوتیپ
به مجموعه ای از کروموزوم هایی که بر اساس تعداد , شکل و اندازشان منظم شده اند کاریوتیپ گوینددر کاریوتیپ کروموزوم ها بر اساس اندازه از بزرگ به کوچکیا بالعکس قرار می گیرند.
تهیه و تنظیم : فائزه فرمندیان- مهندس بیوتکنولوژی
بیشتر بخوانید:
آشنایی با سیستم عصبی
ساختمان عضله
چطور خون شما لخته می شود؟
با سیستم گوارش خود آشنا شوید
غدد بزاقی
آناتومی دهان
واقعیت های شگفت انگیز در مورد بدن انسان