اکثر دم‌اسبیان مانند Equisetum debile و Equisetum palustre در نواحی مرطوب مانند کنار جوی‌ها و کانال‌های آب زندگی می‌کنند، اما برخی از گونه‌ها مانند Equisetum arvense توانایی زندگی در مناطق خشک را دارند. دم‌اسبیان دارای ساقه‌های بند بند هستند. در برخی از گونه‌ها این ساقه‌ها توپر و در برخی دیگر توخالی هستند. از ویژگی های دم‌اسبیان وجود دو نوع ساقه‌ی زایا و غیر زایا است. ساقه‌های غیرزایا سبز رنگ (کلروفیله) و دارای شاخه‌های فرعی هستند. ساقه‌های زایا معمولا در بهار ظاهر می‌شوند، مایل به زرد کم رنگ (غیر کلروفیله)، فاقد شاخه‌های فرعی و منتهی به سنبلهی هاگزا یا استروبیل هستند.
از گروه دم‌اسبیان، امروزه فقط یک جنس به نام دم‌اسب در تمام دنیا وجود دارد. گیاه دم‌اسب از دو بخش هوایی (علفی و یکساله) و زیرزمینی (ریزوم) تشکیل شده است. جنس دم‌اسب اکثرا دارای گونه‌های کوچکی با ارتفاع 15-16 سانتی‌متر و قطر 2 سانتی متر، است. البته در این جنس گونه‌های با ارتفاع زیاد هم یافت می‌شود مانند Equisetum giganteum (3 متر)، Equisetum telmateia (2 متر) و Equisetum ramosissimum (4 متر).
از ویژگی‌های دیگر این گیاهان این است که مواد سیلیسی در دیواره‌ی سلولی سلول‌ها تجمع می‌یابند و گیاه را نسبت به پاتوژن‌ها و علف‌خوارها مقاوم می‌کنند. ساقه‌ی گیاه دم‌اسب ظاهری موج‌دار دارد که از بیرون به صورت شیاردار با نواحی برجسته دیده می شود. ریشه‌‌ی اولیه‌ی یا ریزوم گیاه دم‌اسب موقتی است و پس از چند روز از بین می‌رود و سپس ریشه‌های نابجا از گره‌های ساقه ایجاد می‌شود
برگ‌های دم‌اسبیان کوچک، ساده، فلس مانند و مشابه یک‌دیگر هستند. چگونگی اتصال برگ‌ها به گره‌های ساقه در گونه‌های مختلف، متفاوت است. در گونه‌هایی با ساقه‌ی نازک برگ‌های کمتری دیده می‌شود برای مثال 2-3 برگ در .Equisetum Scirpoides در برخی دیگر مانند Equisetum Schaffneri که دارای ساقه‌ی ضخیم هستند، برگ‌های زیادی (حدود 40 برگ) مشاهده می‌شود
تولیدمثل رویشی در گیاه دم‌اسب: در برخی از گونه‌ها مانند Equisetum telmateia و Equisetum arvenseریزوم‌های تشکیل شده از غده‌ها، از گیاه مادر جدا می‌شوند و سپس می‌توانند جوانه بزنند و اسپوروفیت جدید گیاه دم‌اسب را به وجود بیاورند.
تولیدمثل جنسی در گیاه دم‌اسب: در انتهای ساقه‌ی زایا برگ‌های فلس مانند جمع می‌شوند و ساختاری به نام استروبیل و یا سنبلهی هاگزا را به وجود می‌آورند. در سطح پشتی هر برگ فلس مانند تعدادی اسپورانژ وجود دارد در درون اسپورانژها، سلول‌های مادر اسپور به وجود می‌آیند. سلول مادر اسپور با تقسیمات خود باعث ایجاد چهار اسپور هاپلوئید می‌شوند. با پاره شدن اسپوارنژ، اسپورهای سبز رنگ، هاپلوئید و مشابه هم آزاد می‌شود. اگر اسپورها در شرایط مساعد قرار گیرند، به سرعت شروع به جوانه‌زنی می‌کنند (با گذشت زمان توانایی آن‌ها برای جوانه‌زنی کاهش پیدا می‌کند). برخی از اسپورها، پروتال نر و برخی دیگر پروتال ماده را به وجود می آوررند پروتال ماده کوچکتر از پروتال نر است. آنتروزوئیدهای حاصل از پروتال نر در محیط مرطوب توسط آب، خود را به گردن آرکگن می‌رسانند و پس از وارد شدن به داخل ساختار آرکگن، یکی از آنتروزوئیدها با هسته‌ی تخم‌زا یا ااسفر لقاح
می‌یابند و سلول تخم را به وجود می‌آورند. سلول تخم جوانه می‌زند و ریزوئید، ساقه و برگ‌های فلس مانند گیاه دم اسب را بوجود می اورد .
تهیه و تنظیم : آرزو رضایی
مطالب مرتبط در سایت دانستنی دردانم:
تولید فتوسنتز از نور مادون قرمز بوسیله کلروفیلی غیر معمول
لقاح در گیاهان
فتوسنتز