اسکن اسپکت یااسکن توموگرافی با انتشارفوتون ،یک آزمایش تصویربرداری است که نشان می دهدجریان خون دربافت هاواندام ها چگونه است. این ممکن است برای کمک به تشخیص تشنج ، سکته مغزی ، شکستگی ضربه ای، عفونت و تومورهای ستون فقرات باشد.
اسپکت SPECT مخفف توموگرافی کامپیوتری Single Photon Emission Computing است.
اسکن توموگرافی کامپیوتری باانتشاریک فوتون (SPECT) از مواد رادیواکتیو ویک دوربین گاماویژه طراحی شده برای تولید تصاویر سه بعدی از قسمت داخلی اندام شما استفاده می شوداین نوع تصویربرداری روشی غیر تهاجمی رابرای پزشکان فراهم می کند تا سلامت بخش های خاصی ازبدن شما ،به طور معمول قلب ،مغز و استخوان هاراارزیابی کنند.
آنچه باعث می شود اسکن های SPECT با سایرروش های تصویربرداری متفاوت باشد این است که این اسکن می تواندعملکرد برخی از اندام هارابه خوبی نشان دهد. به عنوان مثال ،تصاویر ساخته شده توسط اسکن SPECT می تواندبه موقعیت مکانی تشنج در افراد مبتلا به صرع کمک کند و ارزیابی کند که آیا جریان خون کافی به نواحی مختلف مغز وجود دارد یا خیر.
هدف از تست اسکن اسپکت یا توموگرافی چیست
از اسکن های اسپکتSPECT می توان برای اهداف مختلف استفاده کرد،به همین دلیل دراکثر بیمارستان ها ،درمانگاه ها و مراکز تصویربرداری به راحتی درددسترس هست.برخی ازدلایلی که ممکن است پزشک برای انجام این آزمایش تصمیم بگیرد شامل سوء ظن یا نیاز به نظارت بر موارد زیر است:
شرایط مغزی و عصبی
شرایط قلبی
اختلالات استخوانی
اسپکت SPECT مانند سایر اسکن های هسته ای ازردیاب های رادیواکتیو استفاده می کند مولکول های حامل که با اتم های رادیواکتیو پیوند دارند ، برای ارزیابی ،تشخیص ودرمان طیف وسیعی از بیماری هابکار گرفته می شود. ردیاب های مختلف عملکردهای متفاوتی را انجام می دهند و پزشک بسته به علائم یا بیماری مورد ارزیابی، ردیاب مناسب برای شماراانتخاب می کند.
شرایط مغز و مغز و اعصاب
از اسکن اسپکت یا به عبارتی برش نگاری یا توموگرافی می توان برای جمع آوری اطلاعات درمورد تغییرات عملکرد مغز به دلیل فرایندهای بیماری استفاده کرد،ازجمله:
صدمات مغزی مغزی (TBI)
بیماری آلزایمر
صرع
تشنج
سکته های مغزی
مواردی که بر جریان خون به مغز تأثیر می گذارد.
شرایط قلبی
ردیابهای رادیواکتیو که در طی اسکن اسپکتSPECT یا توموگرافی مورد استفاده قرار می گیرند،می توانندچگونگی کارکرد قلب شمارابه خوبی نشان دهدودرنهایت، فرآیندهای بیماری که ممکن است درقلب جریان داشته باشدمشخص کند. برخی از مواردی که می تواند تشخیص دهد شامل موارد زیر است:
باریک شدن شریان ها
گرفتگی عروق
جای زخم ناشی از حملات قلبی
پمپاژ ناکارآمد خون
این که آیا روشهای جراحی مانند جراحی های بای پس یا سایر جراحی ها موفقیت آمیز بوده اند
اختلالات استخوانی
اسکن اسپکت SPECT یا توموگرافی می تواند در اختلالات استخوانی مفید باشد زیرا مناطق نگران کننده اغلب بر روی تصاویر "روشن می شوند". شرایطی که با استفاده از این فناوری قابل بررسی است شامل موارد زیر است:
شکستگی استخوانی که کمتر دیده می شود ، مانند شکستگی های ضربه ای
سرطان استخوان یا سرطانی که در مناطقی از استخوان متاستاز شده است
عفونتهای استخوانی
خطر و موارد منع استفاده از اسپکت
اکثر افراد اسکن اسپکت یا توموگرافی را به خوبی تحمل می کنند ،اما ممکن است مواردی وجود داشته باشد که این آزمایش به صورت غیرحرفه ای انجام شود.
پزشک ممکن است به دلایل زیرازانجام این آزمایش خودداری کند.
شما باردار یا شیرده هستید:
در آزمایش ها از دوز کم اشعه استفاده می شود،که برای خانم های باردار توصیه نمی شود. اگردر حال شیردهی هستید ، ممکن است شما نیاز داشته باشید قبل ازشیر دادن مدتی وقفه بندازید ومنتظر بمانید تا بدنتان بتواند ردیاب رادیواکتیو را دفع کند.
شما به ردیاب حساسیت دارید:
اگرچه غیر معمول است ،اما این نوع آلرژی ممکن است ، و در صورت داشتن حساسیت شناخته شده به ردیاب ، نباید اسکن انجام دهید.اگر هنگام انجام اسکن واکنشی حساسیت دارید ، بدانید که متخصصان بهداشت و درمان قادر به رسیدگی به وضعیت هستند.
خطر تابش
از آنجا که اسکن اسپکت یا توموگرافی ازدوزکم اشعه استفاده می کند،درصورت نگرانی با پزشک خود صحبت کنید. هیچ خطری برای سلامتی طولانی مدت با استفاده ازاین روش تصویربرداری همراه نیست.
قبل ازتست اسپکت
کارهایی که ممکن است شما برای تهیه اسکن انجام دهیدممکن است بسته به موارد بیماری متفاوت باشد. تیم بهداشت و درمان شما باید دستورالعمل های خاصی را برای تهیه آماده کند.
زمان سنجی
از تیم پزشکی خود درمورد میزان زمانی که باید برای اسکن اختصاص دهید سؤال کنید. برخی ازآنهاحدود 30 دقیقه طول می کشد ، در حالی که برخی دیگر بسته به دلیل اسکن اسپکت به زمان کم و بیش نیاز دارند.
محل تست اسکن اسپکت یا توموگرافی
آزمایش ممکن است در بیمارستان ،درمانگاه یا مرکز تصویربرداری انجام شود. به طور معمول ،اسکن توسط تیم پزشکی متخصص در پزشکی هسته ای انجام می شود.
غذا و نوشیدنی
تیم بهداشت ودرمان به شمااطلاع می دهد که آیااسکن شما نیاز دارد که از خوردن برخی ازغذاها یا نوشیدنی ها خودداری کنید. به عنوان مثال ، اگر به دلایل قلبی دارای اسکن اسپکت هستید ، ممکن است لازم باشد که چندین ساعت قبل از آزمایش از کافئین پرهیزکنید.
ملاحظات دیگر
اطمینان حاصل کنید که پزشک شما لیست فعلی تمام داروهای مصرفی ،ازجمله محصولات بدون نسخه ومکمل ها راکه شما مصرف می کنید،دارد.همچنین ، در صورت بارداری بودن یا شیردهی، به پزشک اطلاع دهید.
در طول آزمون
آزمایش شامل دو بخش است: تزریق ردیاب رادیواکتیو و اسکن ,اسپکت
پیش آزمون
یک خط تزریق وریدی (IV) در بازوی شما انجام خواهد شد.ردیاب رادیواکتیو ازطریق IV تزریق می شود. ممکن است هنگام ردیاب در جریان خون ,شما احساس سرماخوردگی کنید. پس از تزریق ردیاب، تکنسین یا پزشک معالج شماراراهنمایی می کند که قبل از شروع اسکن چه مدت باید صبرکنید تا ردیاب بتواند به طور کامل دربدن شما جذب شود.
انتظار می تواند 20 دقیقه طول بکشد.در برخی موارد، ممکن است ساعت ها یا روزها طول بکشد تا جذب انجام شود. تیم پزشکی شمااطلاعاتی در مورد این روندبه شما ارائه می دهند.
در طول آزمون اسپکت
در حین اسکن اسپکت یا توموگرافی از شما خواسته می شود روی یک میز دراز بکشید.دوربین گاما به دور بدن شما می چرخد و تصاویر سه بعدی از اندام ها و بافت های داخلی شما تهیه می کند.
اسکن باعث ایجاد درد نمی شود ، بنابراین اگر درد یا ناراحتی را تجربه می کنید ، حتماً به پزشک یا تکنسین خود اطلاع دهید تا آنها بتوانند به شما کمک کنند.
پس ازتوموگرافی یا اسکن اسپکت
پس از اتمام اسکن ، می توانید بلافاصله فعالیت روزانه خود رااز سر بگیرید.
بعد ازاسکن اسپکت
آبرسانی به بدن شما کمک می کند تا چند روز دیگر قسمت باقی مانده ردیاب رادیواکتیو را از بین ببرد.
تفسیر نتایج اسکن اسپکت
تصاویر اسکن اسپکتSPECT شما مناطق روشن یا تاریک را نشان می دهد ، یا از لحاظ رنگی در مقیاس خاکستری ، جایی که ردیاب رادیواکتیو توسط اندام ها و بافت های شما جذب شده است.
نتایج شما به احتمال زیاد بلافاصله آماده نخواهد شد.رادیولوژیست یا پزشک هسته ای باید نتایج راارزیابی کند ویافته ها رابه پزشک گزارش دهد.
سایر مطالب مرتبط در سایت دانستنی دردانم
آرتروگرافی یا پرتونگاری مفصلی چیست
آزمایش تراکم استخوان چیست
آمینوسنتزچیست