دانه ها با رشد خود در طبیعت گیاه جدید به وجود میآورند. دانه ها یک پوشش خارجی سخت دارند که این پوشش از دانه و جنین درون دانه محافظت میکند.
براي جوانه زنی دانه، نیاز به آب کافی، هوا و خاك مطلوب است.مرحله ي شروع رشد دانه جوانه زنی نامیده میشود. با جوانه زنی دانه، معمولا ریشه هاي کوچکی ایجاد شده و سپس ساقه به وجود میآید. اولین نشانه هاي زندگی بر روي خاك که توسط جوانه زنی دانه ظاهر میشود را گیاهچه مینامند. گیاه چه رشد میکند و به گیاه بالغی که داراي ریشه، ساقه، برگها و گلها میباشد، تبدیل میشود.
گلها داراي اجزاي مختلفی هستند که در اینجا به این اجزا اشاره شده است.
کاسبرگها:
کاسبرگ یک ساختار حفاظتی در گل است که از گلبرگهاي گل در برابر عوامل خارجی محافظت میکند. آنها معمولا سبز رنگ هستند و تعداد آنها در گونه هاي مختلف گلها متفاوت است. به مجموعه ي کاسبرگها کاسه ي گل گفته میشود.
گلبرگها:
گلبرگها بخشی از گل میباشند که اغلب داراي رنگهاي جذاب براي جلب توجه حشرات و پرندهها هستند. این بخش از گل نقش مهمی در گردهافشانی و تولیدمثل گیاهان گلدار دارد. گلبرگها در گلهاي مختلف داراي تعداد، رنگ، شکل و اندازههاي متفاوت هستند.به مجموعه ي گلبرگها جام گل گفته میشود.
پرچمها:
پرچمها اندام تولیدمثل نر گل هستند که دانه ي گرده تولید میکنند. پرچمها دو بخش اصلی به نامهاي بساك و میله دارند.
میله :
میله قسمتی از پرچم است که بساك بر روي آن قرار گرفته است.
بساك:
بساك از لوب هایی ساخته شده است که به میله متصل است. هر یک از لوب ها داراي کیسه هاي حاوي دانه ي گرده هستند. بساك برخی از گلها تنها داراي یک لوب است.
مادگی:
مادگی اندام تولیدمثل مادهي گل است که داراي سه قسمت تخمدان، خامه و کلاله میباشد.
کلاله:
کلاله مادگی بخشی از گل است که دانه ي گرده ابتدا بر روي آن قرار میگیرد (پذیرنده ي دانه ي گرده). پایهاي که به کلاله ختم میشود و یا به عبارتی نگهدارنده ي کلاله است، خامه نامیده میشود.
تخمدان:
تخمدان گل حاوي تخمکهایی است که در صورت لقاح با دانه ي گرده، توانایی تبدیل شدن به دانه را دارند.
میوه ها بخشی از گیاه هستند که دانه ها در درون آنها قرار میگیرند. میوهها از تغییراتی که گلها (پساز لقاح تخمک و دانه ي گرده) پیدا میکنند، ایجاد میشوند.
دانه دربردارنده ي جنین گیاه است. دانه ها در گونه هاي مختلف گیاهان داراي اندازه، شکل و رنگهاي متفاوتی هستند. در درون دانه علاوه بر جنین، غذا هم براي جنین وجود دارد و جنین براي جوانه زنی میتواند از این ذخیره ي غذایی استفاده کند.
دانه ها ممکن است توسط عوامل مختلفی مانند هوا، آب و حیوانات در محیط پراکنده شوند. برخی از دانه ها سبک هستند و توسط باد حرکت می کنند ولی برخی از آنها داراي باله هایی هستند که به حرکت آنها در هوا کمک میکند. دانه هاي دیگر هم میتوانند در آب شناور شوند و به وسیله ي رودخانه ها و جویبارها پخش شوند. برخی دیگر از دانه ها در درون میوه ها قرار گرفتهاند و زمانی که این میوه ها توسط حیوانات خورده میشوند، دانه ها توسط فضله ي حیوانات بر روي زمین میافتند.
گرده افشانی:
براي اینکه تخمک گل به دانه تبدیل شود باید دانه ي گرده به آن برسد. حشرات و پرنده ها میتوانند نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان داشته باشند. زمانی که یک حشره و یا پرنده جذب رنگ زیبا یا بوي خوش گل میشود و بر روي آن مینشیند، دانه هاي گرده گل به پاها یا قسمتهاي دیگر بدن این جانواران می چسبند. هنگامی که حشرات و پرندهها به سمت دیگر گلها یا گیاهان پرواز میکنند، دانه هاي گردهي چسبیده به آنها هم به دیگر گلها منتقل میشود. این فرایند به تولیدمثل گیاهان گلدار کمک میکند
لقاح:
زمانی که دانه ي گرده تولید شده توسط یک گل بر روي کلاله ي گل دیگر قرار گرفت، دانه ي گرده، لوله دانه ي گرده را ایجاد میکند که این لوله از خامه ي گل عبور کرده و به تخمدان گل میرسد. وقتی سلول جنسی نر وارد تخمدان شد با سلول تخم لقاح پیدا میکند و دانه را به وجود میآورد.
مولف : آرزو رضایی
در سایت دانستنی دردانم بیشتر بخوانید :
خزه ها 
گرده افشان ها 
سرخس ها 
انواع گیاهان 